Over het algemeen is de wereld sinds de millenniumwisseling nog precies hetzelfde gebleven, maar één ding is toch sterk veranderd. En dan heb ik het over het toevoegen van zeezout aan karamel en/of chocolade.
Ik wil mezelf gráág een voorloper noemen (wie wil dat niet?), want in 1999 at ik al zoute chips en m&m’s door elkaar en dat vonden meerdere mensen toen raar. Chocolade met zout is een gekke combinatie, was toentertijd de communis opinio. Als je in die tijd mensen op straat had gevraagd of zij ooit chocolade met zout zouden kopen, dan zou je ongetwijfeld antwoorden krijgen als:
- “Ik zie het nut er niet van in.”
- “Waarom zou je iets zoets met iets zouts mengen?”
- “We hebben het jaren zo gedaan en ik vind het wel goed zo.”
In 2012 lanceerde Tony Chocolonely chocolade in de smaak karamel/melk/zeezout en daarna is iedereen helemaal los gegaan. Zelfs Mona heeft nu karamel zeezout pudding én karamel zeezout vla in het assortiment en iedereen weet dat Mona nu niet bepaald het merk van de early adopters is. Karamel-zeezout is dus here to stay. Maar dat allemaal even terzijde.
lees verder na het plaatje!
Wat mij het meest intrigeert is dat er bij deze smaakcombinatie met karamel/ chocolade consequent over zeezout wordt gesproken. Niet gewoon ‘zout’, maar ‘zeezout’. Aan vrijwel al ons eten wordt zout toegevoegd en daar besteedt behalve de Nierstichting (en wat health freaks) niemand aandacht aan. Eenvoudig keukenzout (natriumchloride) voldoet dus prima als smaakmaker. Volgens sommigen heeft zeezout meer smaak, omdat hier naast natrium ook sporen van nog andere mineralen in zitten. Maar je moet wel van erg goede huize komen wil je dát verschil proeven wanneer die minieme hoeveelheden mineralen bedolven zijn onder de suiker en cacao.
Dus waarom dan zeezout? Nou, omdat dat dus beter klinkt. En daarmee bedoel ik niet alleen luxer, het klinkt echt beter. De verklaring vinden we in de poëzie.
Ten eerste het metrum. Vergelijk maar eens:
Karamel met zeezout – Karamel met zout
Chocola* met zeezout – Chocola met zout
(*formeel natuurlijk chocolade, maar zo zegt niemand het)
Als je spreekt over gewoon ‘zout’, dan valt de klemtoon plompverloren op de lettergreep ‘zout’. Dat is een gesloten lettergreep (eindigend op een medeklinker), dus je kunt na het uitspreken van de laatste letter niets meer doen, de ‘t’ zorgt voor een abrupte stop. Bij zeezout ligt de klemtoon op ‘zee’ en die open lettergreep kun je heerlijk verlengen: zeeezout. Sowieso wil je veel liever de nadruk leggen op het woord zee, want bijna iedereen heeft daar positieve associaties bij: strand, vakantie, zon enzovoort. Bij de nadruk op ‘zout’ moet ik vooral denken aan die regel uit ‘Oh wie klopt daar kinderen’, waarin Sinterklaas zegt wat stoute kinderen krijgen: “Of een zakje met wat zout”.
Zout = fout, dat is wel duidelijk.
Daarnaast creëer je door het woord ‘zee’ toe te voegen ook nog eens een heerlijke alliteratie: zeezout. En alliteraties vinden we fijn, ze worden niet voor niets veel gebruikt in reclame.
Overigens heb ik niet geverifieerd of er in al die ‘met zeezout’ lekkernijen ook daadwerkelijk zeezout zit. Ik ga er van uit dat de Voedsel en Warenautoriteit dat wel in de gaten houdt (of de nog wakkerder waakhond Foodwatch). Maar welk zout het is maakt eigenlijk niet uit. Het oor wil namelijk ook wat – en de klank van zeezout smaakt sowieso het best.
Lees ook:
Marjolein Rotteveel 
Een gedachte over “De klank van karamel met zeezout”